Czasami czujemy się słabi, przytłoczeni codziennością, pozbawieni energii i chęci do działania. Próbujemy tłumaczyć to stresem, brakiem snu czy złą pogodą. Jedną z częstszych, a przy tym na ogół niedocenianych przyczyn takiego stanu rzeczy jest niedobór żelaza.

Ten mikroelement, choć potrzebny w śladowych ilościach, ma ogromne znaczenie dla funkcjonowania całego organizmu. Jego brak nie zawsze od razu objawia się alarmującymi sygnałami. Często pierwsze symptomy są bagatelizowane. Warto jednak nauczyć się je rozpoznawać, zanim problem rozwinie się w pełnoobjawową anemię.

Żelazo – dlaczego jest takie ważne?

Żelazo odpowiada za transport tlenu w organizmie. To składnik hemoglobiny, białka znajdującego się w czerwonych krwinkach, które przenoszą tlen z płuc do tkanek. Bez wystarczającej ilości żelaza nasza krew nie spełnia swojej funkcji, a organizm zaczyna się „dusić” – choć oddychamy normalnie. Tlen nie dociera tam, gdzie jest najbardziej potrzebny, a my zaczynamy to odczuwać w postaci ciągłego zmęczenia, braku koncentracji czy senności.

Ważne jest też to, że żelazo uczestniczy w wielu innych procesach – od funkcjonowania układu odpornościowego po syntezę DNA. Gdy go brakuje, cierpi nie tylko energia, ale również odporność, nastrój, a nawet wygląd skóry i włosów.

Niewinne objawy, które łatwo przeoczyć

Zmęczenie, bladość i bóle głowy to sygnały, które często ignorujemy. Wydają się zbyt ogólne, by od razu kojarzyć je z konkretnym problemem. A jednak właśnie tak najczęściej objawia się niedobór żelaza. Jeśli codzienne czynności zaczynają wymagać więcej wysiłku niż zwykle, poranne wstawanie zamienia się w koszmar, a aktywność fizyczna kończy się zadyszką – warto się temu przyjrzeć.

Bladość skóry to kolejny znak ostrzegawczy. Często mówi się, że ktoś „wygląda, jakby z niego uszło życie” – i właśnie tak może wyglądać osoba z niedokrwistością. Dzieje się tak dlatego, że krew staje się uboższa w hemoglobinę, co bezpośrednio wpływa na kolor skóry, a także spojówek i dziąseł.

Bóle głowy przy niedoborze żelaza wynikają najczęściej z niedotlenienia mózgu. Osoby z anemią skarżą się też na zawroty głowy, uczucie „mgły” mózgowej czy zaburzenia koncentracji. Często mylą te objawy z przemęczeniem psychicznym, jednak jeśli utrzymują się dłużej, powinny skłonić do wykonania badań.

Kto jest najbardziej narażony?

Niedobór żelaza może dotyczyć każdego, ale niektóre grupy są szczególnie zagrożone. Przede wszystkim kobiety w wieku rozrodczym – ze względu na comiesięczną utratę krwi podczas miesiączki. Ryzyko rośnie jeszcze bardziej u kobiet w ciąży, gdzie zapotrzebowanie na żelazo gwałtownie wzrasta, by wspierać rozwój dziecka i zwiększoną objętość krwi.

Nie można też zapominać o wegetarianach i weganach. Choć dieta roślinna może być zdrowa, zawiera mniej dobrze przyswajalnego żelaza niż dieta z mięsem. Trzeba tu zachować szczególną czujność i zadbać o odpowiednią suplementację lub włączenie produktów bogatych w żelazo niehemowe.

Sportowcy – zwłaszcza biegacze – również znajdują się w grupie ryzyka. Podczas intensywnych treningów mogą tracić żelazo wraz z potem. Dieta nie zawsze pokrywa zwiększone zapotrzebowanie metaboliczne.

Diagnostyka – nie tylko morfologia

Wielu pacjentów uważa, że skoro mają „dobrą morfologię”, to nie mają się czym martwić. Tymczasem wczesne niedobory żelaza mogą nie dawać jeszcze wyraźnych zmian w ogólnym badaniu krwi. To dlatego warto sięgnąć po bardziej szczegółowe badania: poziom ferrytyny (czyli zapasów żelaza w organizmie), transferyny i wysycenia transferyny.

W placówkach takich jak ATG Medic można dodatkowo skorzystać z mikroskopowej analizy żywej kropli krwi. To badanie pozwala ocenić stan komórek krwi i może wskazać na wczesne nieprawidłowości, zanim pojawią się w klasycznych wynikach laboratoryjnych. Warto z tej opcji skorzystać, szczególnie jeśli mamy objawy, ale podstawowe badania są „w normie”.

Leczenie – nie tylko tabletki

Wielu pacjentów zaczyna leczenie niedoboru żelaza od suplementów doustnych. To zrozumiałe i często skuteczne podejście, jednak nie zawsze przynosi oczekiwane rezultaty. Żelazo w tabletkach może być źle wchłaniane, szczególnie przy współistniejących problemach żołądkowo-jelitowych. Dodatkowo, może powodować skutki uboczne: nudności, zaparcia, bóle brzucha.

Alternatywą są wlewy dożylne żelaza, które pozwalają szybko i skutecznie uzupełnić niedobory. W ATG Medic dostępne są kroplówki witaminowe, które oprócz żelaza mogą zawierać również wspomagające składniki – np. witaminę C, poprawiającą wchłanianie. Wlewy pozwalają ominąć układ pokarmowy, dlatego są szczególnie polecane pacjentom z nietolerancją żelaza w formie doustnej lub w stanach nagłego niedoboru.

Holistyczne podejście – nie tylko żelazo

Niedobór żelaza rzadko bywa problemem oderwanym od reszty organizmu. Często jest objawem czegoś głębszego – złej diety, przewlekłego stanu zapalnego, choroby autoimmunologicznej czy niedoborów innych składników odżywczych. Dlatego tak ważne jest całościowe spojrzenie na pacjenta.

Właśnie to podejście wyróżnia ATG Medic. Zamiast leczyć wyłącznie wyniki, specjaliści tej kliniki szukają przyczyn problemu i wspierają organizm w odzyskiwaniu równowagi.